مدیران منابع انسانی به‌خوبی می‌دانند که بیش از تخصص و سابق درخشان افراد، مؤثرترین عامل موفقیت کارجویان در فرایند‌های مصاحبه تلفنی و حضوری، رعایت اصول مربوط به فن بیان در مصاحبه استخدامی است. برخی از مهم‌ترین اصول فن بیان مذاکره شامل تمرکز بر گفته‌های مصاحبه‌کننده و بازخورد شفاف و مختصر است.

افراد با اعتمادبه‌نفس و دارای مهارت فن بیان قوی، به‌خوبی می‌توانند بر روی مصاحبه‌کننده تأثیرگذار باشند و به اهداف خود برسند. این نکات به ما کمک می‌کنند تا ضمن افزایش اعتماد به نفس، پیام خود را شفاف‌تر و با تأثیرگذاری بیشتری به مصاحبه‌کننده منتقل کنیم. در ادامه، نکات کلیدی و روش‌های کاربردی برای تأثیرگذاری بیشتر بر مصاحبه‌کننده آورده شده است.

1. تمرکز بر گفته‌های مصاحبه‌کننده
2. بازخورد شفاف و مختصر
3. نگاه و لحن مثبت
4. حفظ ارتباط چشمی
5. کنترل زبان بدن و حرکات غیرکلامی
6. نمایش مهارت‌های ارتباطی با بیان مثال‌های واقعی

در ادامه، هر کدام از اصول مربوط به فن بیان در مصاحبه استخدامی را به‌طور کامل توضیح می‌دهیم.

۱. تمرکز بر مهارت‌های شنیداری

یکی از مهم‌ترین مهارت‌ها در مصاحبه، گوش دادن فعال است. شنیدن به حرف‌های مصاحبه‌کننده، نه تنها به شما کمک می‌کند تا دقیق‌تر به سؤالات پاسخ دهید، بلکه نشانه‌ای از احترام و حرفه‌ای بودن شما نیز است.

روش‌های تقویت تمرکز بر گفته‌های مخاطب

به‌هر میزانی که خود را با حرف‌های مخاطب مشغول کنیم و در محیطی آرام و به‌دوری از عوامل حواس‌پرتی قرار بگیریم، راحت‌تر می‌توانیم بر گفته‌های مخاطب متمرکز شویم. در ادامه، تمام روش‌های تمرکز بر گفته‌های مخاطب را معرفی می‌کنیم.

• کنار گذاشتن حواس‌پرتی‌ها: پیش از شروع گفتگو، تمام عوامل حواس‌پرتی ازجمله گوشی همراه، نوشته یا جزوه و لپ‌تاپ را از جلوی چشم‌مان دور کنیم و گفتگو را تا جای ممکن در محلی ساکت و آرام آغاز کنیم. در این صورت، انرژی کمتری برای حفظ تمرکز صرف می‌کنیم.
• تکان دادن سر: به صورت مداوم سر خود را به نشانه‌ی توجه تکان دهیم.
• به‌کار بردن عبارات تأییدی: از عبارت‌های تأییدی مثل «درک می‌کنم» یا «متوجه هستم» استفاده کنید تا نشان دهید حرف‌های مصاحبه‌کننده را دنبال می‌کنید.

۲. بازخورد شفاف و مختصر

پاسخ‌های کوتاه و دقیق نه تنها حرفه‌ای‌تر به‌نظر می‌رسند، بلکه نشان می‌دهند که ما به موضوع مسلط هستیم و می‌توانیم به‌صورت مختصر و مفید صحبت کنیم. همچنین، عدم اضطراب ما را نشان می‌دهد و یکی از مهم‌ترین اصول فن بیان در مصاحبه استخدامی است.

روش‌های تقویت بازخورد شفاف

استفاده از ساختار STAR و بازسازی فرایند مصاحبه می‌تواند کمک بزرگی به تقویت بازخوردهای ما کند.

• تمرین پیش‌مصاحبه: چندین بار پاسخ به سؤالات معمول مصاحبه را تمرین کنیم و همچنین، پاسخ‌های خود را به مرور کوتاه و دقیق‌تر کنیم.
• استفاده از ساختار STAR: هنگام پاسخ به سؤالات رفتاری از ساختار «STAR» استفاده کنیم. این ساختار کمک می‌کند تا پاسخ‌هایتان سازماندهی و شفاف باشد. ساختار STAR شامل چهار مؤلفه است که در ادامه نام می‌بریم. همواره تلاش کنیم تا پاسخ‌های ما شامل تمام این مؤلفه‌ها باشد.
  • موقعیت (Situation)
  • وظیفه (Task)
  • عملکرد (Action)
  • نتیجه (Result)

۳. استفاده از لحن مناسب و مثبت

لحن مثبت و مشتاقانه، پیام شما را تقویت کرده و به مصاحبه‌کننده نشان می‌دهد که ما به این فرصت شغلی علاقه داریم.

روش‌های تقویت کاربرد لحن مناسب

استفاده از انواع لحن‌های متنوع و به‌کار بردن تکنیک «آینه‌ای» (Mirroring)، کمک بسیار زیادی در القاء حس همدلی و درک شدن می‌کند. در ادامه، تمرین‌هایی را برای تقویت این تکنیک بیان می کنیم.

• تمرین تنوع در لحن: با استفاده از ضبط صوت، لحن خود را در شرایط مختلف تمرین کنیم و همچنین، بر روی انتقال حس مثبت و انگیزه‌بخش تمرکز کنیم.
• تمرین آینه‌ای: در مقابل آینه صحبت کنیم و به حالت چهره و انرژی لحن خود توجه کنیم. این کار به ما کمک می‌کند تا مثبت و پرانرژی ظاهر شویم.

استفاده از لحن مناسب در جایگاه‌های مختلف، یکی از مهم‌ترین تکنیک‌های فن بیان در مصاحبه استخدامی است.

۴. حفظ ارتباط چشمی

چشم‌ها اصلی‌ترین مسیرهای انتقال احساسات در افراد هستند. همچنین، ارتباط چشمی نشانه‌ اعتمادبه‌نفس است و به ایجاد ارتباط نزدیک‌تر با مصاحبه‌کننده کمک می‌کند. ارتباط چشمی‌ مناسب به ما کمک می‌کند فهم راحت‌تری از گفته‌های مخاطب داشته باشیم و همچنین، نشان دهیم که به حرف‌های مخاطب توجه می‌کنیم.

روش‌های تقویت مهارت ارتباط چشمی

نوابغ حوزه فن بیان در مصاحبه استخدامی به‌خوبی می‌دانند که تنها با رعایت اصول ارتباط چشمی، می‌توانیم گفتگویی همدلانه را شکل دهیم و در قلب مصاحبه‌کننده نفوذ کنیم.

• پلک زدن: هر چند وقت یکبار به‌صورت طبیعی پلک بزنیم.
• تکان دادن سر: در کنار ارتباط چشمی، سر خود را تکان دهیم.
• به چشم‌های مخاطب زُل نزنیم: سعی کنید به‌صورت طبیعی هر چند ثانیه یک‌بار به چشمان مصاحبه‌کننده نگاه کنیم و از نگاه کردن طولانی‌مدت به یک نقطه خودداری کنیم.
• در تمام تعاملات روزانه این مهارت را تمرین کنیم: از تمرین‌های روزانه مثل صحبت با دوستان و همکاران با حفظ ارتباط چشمی استفاده کنیم تا به مرور این مهارت تقویت شود​.

۵. کنترل زبان بدن و حرکات غیرکلامی

زبان بدن شما، حتی بدون کلام، پیام‌های قدرتمندی به مصاحبه‌کننده ارسال می‌کند. حرکات آرام و کنترل‌شده باعث ایجاد حس آرامش و اعتماد می‌شود.

روش‌های تقویت زبان بدن

داشتن وضعیت بدنی مناسب و حرکات دست به‌جا نشان‌دهنده اعتمادبه‌نفس و توجه ما به مخاطب است. در ادامه، مهم‌ترین روش‌های کنترل زبان بدن را معرفی می‌کنیم.

• تمرین وضعیت بدن: در مصاحبه، بدن خود را صاف و سر را بالا نگه دارید. این وضعیت نشان‌دهنده‌ی اعتماد به نفس است.
• کنترل حرکات دست: از حرکات غیرضروری دست خودداری کنید و حرکات را به شکلی آرام و طبیعی کنترل کنید.

۶. نمایش مهارت‌های ارتباطی با بیان مثال‌های واقعی

ذکر مثال‌های واقعی یکی از بهترین شیوه‌های جلب اعتماد در فن بیان مصاحبه استخدامی است. اگر بتوانیم توانمندی‌های خود را با رجوع به تجربیات قبلی نشان دهیم، به‌خوبی مصاحبه‌کننده تحت تأثیر گفته‌های ما قرار می‌گیرد.

روش‌های تقویت مثال زدن

همواره به مثال‌های مخاطبان توجه داشته باشیم و سؤالات مخاطب را تا جای ممکن پیشبینی کنیم تا بهترین پاسخ ممکن را در نظر داشته باشیم. در ادامه، روش‌های تقویت مثال زدن را معرفی می‌کنیم.

• آمادگی برای پاسخ به سؤالات رفتاری: نمونه‌هایی از دستاوردها و تجربیات خود را آماده کنیم تا در مصاحبه به آن‌ها اشاره کنیم.
• تمرین پاسخ با دوستان: با دوستان یا خانواده تمرین کنید و از آن‌ها بازخورد بگیریم که پاسخ‌های ما تا چه میزان تأثیرگذار بوده است​.

منابع

حال که به‌طور کامل با تکنیک‌های تقویت فن بیان در مصاحبه استخدامی آشنا شده‌ایم، در ادامه، منابع به‌کار رفته برای تولید این مطلب در بلاگ چیرگی را معرفی می‌کنیم.

Indeed

Ethos3

IEEExplore