مهارت های نرم فردی چیست و انواع آن کدامند؟ _ معرفی ۱۴ مهارت مؤثر
متخصصان منابع انسانی از هر کسی بهتر میدانند که مهارت های نرم فردی چیست. شاید تا بهحال، با افراد متخصص و حرفهای در فضای کاری آشنا شده باشیم که سرعت پیشرفت زیادی ندارند. این افراد، ممکن است تعارضات زیادی با کارفرما داشته باشند یا بهعلت بیتوجهی به مدیریت زمان، در جلب اعتماد مدیران سازمانی ناکام بوده و نتوانستند به جایگاههای شغلی بالاتر برسند. پژوهشهای متعددی نشان میدهند که بهرهمندی از انواع مهارت های نرم از جمله مسئولیتپذیری، توانایی همدلی یا اخلاق فردی، نقش چشمگیری در موفقیت کاری افراد ایفا میکنند. یکی از مهمترین شاخههای مهارت نرم، مهارتهای نرم فردی است.
چراکه افراد برای هر نوع تغییر و پیشرفتی، باید در ابتدا از خودشان شروع کنند. بنابراین سرمایهگذاری بر روی تواناییهای درونی و شخصیتی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. خودآگاهی، هدف گذاری، مدیریت زمان، هوش هیجانی، تابآوری و سازگاری تنها بخشی از مهارتهای نرم فردی هستند. در این مطلب از مجله علمی چیرگی، با انواع مهارتهای نرم فردی آشنا خواهیم شد.
مهارت های نرم فردی چیست؟
مهارتهای نرم فردی شامل آن دسته از مهارتهایی هستند که ما را به عنوان یک فرد مستقل و خودکفا متمایز میکنند. این مهارتها، همچنین زمینه رشد و شکوفایی بسیاری از استعدادها، توانمندیها و قابلیتهای فردی ما را نیز فراهم میکنند. مهارتهای نرم فردی، بیشتر به جنبههای ذهنی و شخصیتی افراد بستگی دارد. در حالیکه برخلاف مهارتهای سخت که مربوط به مجموعهای از تواناییهای خاص و تخصصی فعالیت مورد نظر نیرو میشوند.
برای رشد و تقویت مهارتهای نرم، افراد نیاز دارند تا تمرینهای توسعهفردی مختلفی را انجام دهند. البته، بخش قابل توجهی از مهارت های نرم فردی را میتوان بهوسیله مطالعه و شرکت در کارگاههای آموزشی بدست آورد. اگر بدانیم مهارتهای نرم فردی چیست، بهراحتی میتوانیم سرعت رشد و پیشرفت خود را در تمام جنبههای زندگی و بهویژه فضای کاری، افزایش دهیم.
انواع مهارت های نرم فردی چیست؟
برخی از انواع مهارتهای نرم فردی شامل خودآگاهی، هدفگذاری، مدیریت زمان و همکاری میشود. در ادامه، تمام انواع مهارتهای نرم فردی را نام میبریم.
- خودآگاهی
- هدفگذاری
- مهارت تمرکز بالا
- حفظ انگیزه و اشتیاق
- همکاری و کار تیمی
- سازگاری و انعطافپذیری بالا
- هوش هیجانی
- تعهد و مسئولیتپذیری
- مدیریت زمان
- شکیبایی و تابآوری
- اخلاق فردی
- همدلی
- آراستگی ظاهری
- خودارزیابی و خودشناسی
حال که بهطور کلی میدانیم مهارت های نرم فردی چیست، میتوانیم هر کدام از آنها را بهطور کامل توضیح دهیم.
۱. خودآگاهی
خودآگاهی بهمعنای شناخت تمام جنبههای مختلف هویتی از جمله افکار، احساسات، انگیزهها، واکنشهای رفتاری، استعدادها، ویژگیهای شخصیتی، نقاط ضعف و آسیبهای روانی گذشته است. فرایند کسب خودآگاهی بسیار پرفراز و نشیب و پویا است. همچنین، در مسیر رشد شخصی و حرفهای، خودآگاهی اغلب به عنوان یکی از عناصر اثرگذار مطرح میشود.
بنابراین، افرادی که خودآگاهی بالایی دارند، شناخت بسیار دقیقی از خود دارند و میدانند که در هر موقعیتی، چه واکنشی خواهند داشت و تا چه میزان توانایی سازگاری با شرایط مختلف را دارند. از آنسو، افرادی که خودآگاهی بالایی ندارند، نمیدانند که چه افرادی برای دوستی یا ازدواج با آنها مناسبتر هستند، در چه فضاهای کاری میتوانند موفق شوند و همچنین، در چه شغلی استعداد بیشتری دارند.
در نهایت، رشد و پرورش خودآگاهی موجب افزایش کیفیت روابط، تصمیمگیری بهتر، احساس کنترل بیشتر و رضایت از زندگی بالاتر میشود. برخی از روشهای تقویت خودآگاهی را در ادامه معرفی میکنیم.
۱. تمرینات ذهنآگاهی
این تمرینات به افراد کمک میکند تا تمرکز بیشتری بر روی زمان حال و شرایط فعلی داشته باشند و همچنین، بر روی بخشهای مختلف بدن، احساسات فعلی و افکار خود متمرکز شوند. برای ارتقا سطح خودآگاهی خود، حتما به صورت منظم تمرینات ذهنآگاهی و بهویژه تمرین فضای تنفس را انجام دهیم. این تمرینات به ما کمک میکند تا بدون هیچگونه قضاوتی، بر افکار و احساسات خود نظارت داشته باشیم و در دنیای درونی خود عمیقتر شویم.
۲. دریافت بازخورد
هر فردی نسبت به بسیاری از واکنشهای رفتاری که به محیط بیرونی دارد، ناآگاه است. یکی از بهترین شیوهها برای کسب شناخت عمیقتر از خویش، بازخورد گرفتن از دیگران است. در این راستا، میتوانیم از خانواده، دوستان، همکاران و مربیان خود بازخورد بگیریم. استقبال از انتقاد سازنده، زمینه رشد و بهبود ما را فراهم میکند.
۳. ثبت وقایع
بسیاری از اتفاقاتی که در طول زندگی میافتد، بهمرور زمان فراموش میشوند. یکی از مؤثرترین راههای افزایش خودآگاهی و ارزیابی تغییراتی که در طول زندگی داریم، ثبت وقایع یا نوشتن خاطرات است. برای ثبت تجربیات، افکار و تأملات خود، حتما یک دفتر یادداشت تهیه کنیم. این ترفند به ما کمک میکند تا دروننگری بیشتری داشته باشیم. همچنین، جالب است که بسیاری از افراد موفق و مشاهیر دنیا، خاطرات خود و تحلیلی که از وقایع مختلف داشتهاند را در دفترچهای ثبت میکردند.
۴. تست شخصیت
به الگوهای نسبتاً پایدار افکار، رفتار و احساسات که از ابتدای زندگی بهوجود آمده و تا پایان عمر ادامه مییابد، شخصیت گفته میشود. اگر شخصیت خود را بهخوبی بشناسیم، بهراحتی میتوانیم رفتار خود را در موقعیتهای مختلف پیشبینی کنیم. برخی از تستهای ارزیابی شخصیت مانند «نئو» (NEO) «مایرز بریگز» (MBTI) و «انیاگرام» (Enneagram) بینش بسیار خوبی در مورد ویژگیهای شخصیتی، اولویتها و انگیزههای درونی به شما میدهند.
۵. پذیرش آسیبپذیری خود
بزرگترین و سختترین گام در فرایند خودآگاهی، ورود به حوزه نقائص و آسیبپذیریها است. برای بسیاری از افراد، پذیرش نقاط ضعف یا فکر کردن در مورد خاطرات تلخ گذشته بسیار سخت و طاقتفرسا است. این مسئله، از اصلیترین موانع خودآگاهی در افراد محسوب میشود. در نتیجه، بپذیریم که مانند بسیاری از افراد، ما نیز آسیبپذیر هستیم. پذیرفتن نواقص و نقاط ضعف، ما را به سمت ارتباط عمیق با دیگران و جلب همدلی اطرافیان سوق میدهد.
۶. خدمات رواندرمانی
یکی از بهترین شیوه کسب خودآگاهی، استفاده از خدمات متخصصان روانشناسی بالینی است. افراد به کمک رواندرمانگر میتوانند ریشه مشکلات و آسیبهای روانی خود را پیدا کنند و افکار ناکارآمد و مقاومتهای روانی خود را تشخیص دهند. در این جلسات، رواندرمانگر به مراجعهکننده کمک میکند تا تابآوری بیشتری در برابر آسیبهای روانشناختی داشته باشد و زندگی شادتر و کارآمدتری را برای خود رقم بزند.
۲. هدف گذاری
هدفگذاری بهمعنای اولویتبندی مهمترین و مؤثرترین مقاصد و انتخاب مناسبترین مسیر برای رسیدن به آنها است. تعیین اهداف مشخص، علاوه بر افزایش میزان بهرهوری و انگیزه در ما، به ما کمک میکند تا مسیر زندگی خود را روشن کنیم. تعیین هدف و سپس رسیدن به آن (فارغ از کوچک و یا بزرگ بودن هدف)، تاثیر بسیار زیادی بر روی میزان اعتمادبهنفس و ایجاد ذهنیت مثبت در ما دارد.
مطالعات نشان میدهد که آن دسته از اهدافی که از قبل تعیین و نوشته شده باشند، تا 42% احتمال موفقیت شما را بالاتر میبرند. هنگام نوشتن اهداف، حتما دقت کنیم تا هدفگذاری ما بهصورت هوشمندانه (SMART) باشد. هدفگذاری هوشمندانه دارای پنج ویژگی مهم است که در ادامه به آنها اشاره میکنیم.
- «واضح و مشخص (Spesific)
- «قابل اندازهگیری (Measurabe)
- «منطقی و قابل دستیابی» (Achievable)
- «مرتبط با سایر اهداف» (Relevant)
- «قابلیت زمانبندی» (Time-Bound)
برای تنظیم اهدافبلندمدت و هدفگذاری دقیق، باید «ارزشهای بنیادین» (Personal Values) زندگی خود را بشناسیم. ارزشهای بنیادین، تمام آن مفاهیمی هستند که در زندگی برای ما ارزشمند بوده و نزدیک شدن به آنها، به ما انگیزه و انرژی میدهد. این ارزشهای بنیادین، برای هر فردی منحصربهفرد است. برای مثال، ارزش بنیادین فردی میتواند آرامش بیشتر در زندگی باشد. در حالیکه ارزش بنیادین فردی دیگر، میتواند قدرتمند شدن و تسلط بر موقعیت باشد. اینجا نیز معلوم میشود که اهمیت خودآگاهی در تقویت مهارت های نرم فردی چیست.
۳. مهارت تمرکز بالا
تمرکز بهمعنای توانایی افراد در معطوف کردن توجه خود بر روی موضوعی خاص و استفاده از تمام انرژی ذهنی در راستای پیشبرد فعالیت کاری است. توانایی تمرکز کردن، بیشترین نقش را بر روی بهرهوری کاری افراد دارد. در حالیکه بسیاری از افراد جامعه، ساعتهای زیادی از طول روز را در حال کار کردن و فعالیت هستند. اما با این وجود، پیشرفت اندکی در زندگی دارند. مهمترین عدم پیشرفت این افراد در زندگی کاری و شخصی، نا توانی در تمرکز و در پی آن، عدم وجود بهرهوری و فعالیت کارآمد است.
در ادامه، مهمترین شیوههای تقویت تمرکز را بیان میکنیم.
انجام ندادن چند کار در یک زمان
یکی از باورهای اشتباه در افراد، احساس توانایی در «انجام همزمان چند فعالیت» (Multi Tasking) است. در حالیکه ذهن افراد (چه خانمها و چه آقایان) در هر زمانی تنها میتواند بر روی یک موضوع متمرکز شود. اگر ما در هر لحظه دو یا جند فعالیت را با هم انجام دهیم، تمرکز ما با سرعت زیاد در حال گردش میان فعالیتهای مختلف است و همچنین، هنگامی که بر روی یک فعالیت متمرکز میشود، سایر فعالیتها را از دست میدهد.
در نتیجه، با انجام دادن چند فعالیت بهصورت همزمان، با سرعت بسیار بیشتری ذهن ما خسته میشود و همچنین، در بلندمدت، بازدهی کاری بسیار کمتری خواهیم داشت.
وجود تنوع فعالیتها در طول روز
ذهن ما در فرایند تکامل، یادگرفته تا محرکهای ثابت و یکنواخت را بیاهمیت در نظر بگیرد و حذف کند. این ویژگی ذهن، باعث میشود تا انجام یک فعالیت ثابت و تکراری بعد از مدت کوتاهی بسیار سخت شود. برای پیشگیری از این عادت ذهنی، بهتر است که فعالیتهای متنوع و متعددی را در طول روز در نظر بگیریم.
اتکا بر قدرت طبیعت
تحقیقات متعددی نشان دادهاند که مواجهه با گیاهان، به افراد کمک میکند تا تمرکز خود را افزایش دهند. در نتیجه، با قرار دادن گیاهان تزئینی در محیط کار، میتوانیم سطح تمرکز ذهنی خود را افزایش دهیم.
تمرین تنفس ذهنآگاهی
بهیقین، مؤثرترین شیوه برای جمع کردن حواس و متمرکز شدن بر موضوعی خاص، تمرین تنفس ذهنآگاهی است. این تمرین میتواند تنها چند ثانیه طول بکشد. تنها کافیست چشمان خود را ببندیم و بر روی فرایند دم و بازدم خود متمرکز شویم. هر زمانی که حواس ما پرت شد، بهآرامی توجه خود را به فرایند دم و بازدم برمیگردانیم. با یادگیری این تمرین، همواره میتوانیم قبل از شروع کار، با کمک تمرین تنفس ذهنآگاهی، ذهن خود را از افکار شلوغ و پراکنده خالی کنیم.
کنار گذاشتن تمام عوامل حواسپرتی
فعالیت کاری یا مطالعه در فضای شلوغ و پر سر و صدا چندان آسان نیست. یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر روی توانایی تمرکز، قرار گرفتن در محیطی با کمترین عوامل حواسپرتی است. در نتیجه، عواملی مثل تلفن همراه را دور از دسترس و محیط کار خود نگه داریم.
پاداش دادن به خویش
مسیر تقویت تمرکز یا انجام تمرینات مختلف تمرکز، نیاز به انگیزه و اشتیاق دارد. به منظور حفظ انگیزه و اشتیاق خود، پس از هر موفقیت کوچک به خودمان پاداش بدهیم.
۴. حفظ انگیزه و اشتیاق
مدیران موفق همواره معتقد هستند که فعالیت مداوم و طولانیمدت، نتیجهبخشتر از فعالیتهای دورهای و منقطع است. انگیزه و اشتیاق، همانند سوخت اتوموبیل، موجب حرکت ما به سمت اهداف میشود. افرادی که میدانند مهارت های نرم فردی چیست، بهخوبی میتوانند انگیزه خود را برای تلاش کردن و رسیدن به اهداف حفظ کنند. انگیزه نهتنها برای شروع کار، بلکه در ادامه راه نیز یکی از شروط تداوم فعالیتها است. در ادامه، شیوههای تقویت انگیزه و اشتیاق خود را نام میبریم.
- شناخت توانمندیها: مسیر شغلی و درسی خود را در راستای توانمندیهای خود انتخاب کنیم.
- برنامهریزی برای تفریح: تفریحات منظمی داشته باشیم که بیشترین انرژی و حال خوب را به ما دهد.
- فعالیتهای گروهی: فعالیتهای کاری و درسی خود را بهصورت دستهجمعی و با دوستان یا همکاران صمیمی انجام دهیم.
- شناخت ارزشهای شخصی: ارزشهای شخصی خود را در زندگی بدانیم و مسیر زندگی را بر محور ارزشهای خود تعیین کنیم.
- دوستداشتنی کردن محیط کاری: تا جای ممکن، محیط کاری یا تحصیلی خود را با تزئینهای مختلف زیبا کنیم.
- تمرین مثبتاندیشی: تلاش کنیم تا فرصتها و بخشهای امیدوارکننده زندگی حرفهای و شخصی خود را ببینیم و آیندهای روشن را برای خود متصور شویم.
در صورتیکه بدانیم مهارت های نرم فردی چیست، انگیزه خود را برای فعالیت کاری حفظ میکنیم و میتوانیم همواره در مسیر پیشرفت باقی بمانیم.
۵. همکاری و کار تیمی
مهارتهای کار تیمی، به تعامل موثر با دیگران برای رسیدن به یک هدف واحد و مشترک اشاره دارد. مهارتهای کار تیمی شامل ارتباط مؤثر، همکاری سازنده و سازگاری با اطرافیان است. برخورداری از این مهارت بویژه در محل کار، جزو اصلیترین ویژگیهای یک کارمند حرفهای تلقی میشود. همچنین، با توجه به اینکه در عصر مدرن، بیشتر مشاغل نیاز به سطحی از کار تیمی با سایر همکاران دارند. به منظور ارتقا مهارت همکاری و کارتیمی، اقدامات زیر را میتوانیم انجام دهیم:
- ارزیابی عملکرد گذشته: سوابق و عملکرد خود در پروژههای پیشین را مرور کنیم.
- بازخورد از سایر همکاران: از اطرافیان برای عملکرد خود بازخورد بگیریم.
- همکاری با سلیقههای متفاوت: با افرادی که سلیقه و دیدگاهی برخلاف شما دارند، همکاری کنیم.
- شناخت عمیق همکاران: با نگاهی تحلیلگرانه، رفتارها و سخنان همکاران را ارزیابی کنیم تا به درک خوبی از شخصیت آنها برسیم. این به ما کمک میکند تا بتوانیم همکاران خود را پیشبینی کنیم.
- تقویت درک متقابل: تلاش کنیم تا با توجه به تفاوتهای فردی میان افراد، از جمله تفاوت در استعدادها یا ویژگیهای شخصیتی، نگاهی پذیرا نسبت به واکنش همکاران به موقعیتهای مختلف داشته باشیم.
اگر بدانیم جایگاه همکاری و کار تیمی در مهارت های نرم فردی چیست و چه تأثیری بر پیشرفت شغلی میگذارد، بهراحتی از کنار این مهارت رد نخواهیم شد.
۶. سازگاری و انعطافپذیری
درصورتیکه به راحتی بتوانیم خود را با محیط و شرایط جدید وفق دهیم و رفتار خود را با آن هماهنگ کنیم، سازگاری و انعطافپذیری بالایی داریم. این توانمندی بیشتر در افرادی نمایان میشود که از ذهنی باز بهرهمند هستند. ذهنیت پذیرا و آرام افراد سازگار به آنها کمک میکند تا در مواجهه با موانع جدید، آرامش خود را حفظ کنند و به تناسب موقعیت جدید، تغییر رویه میدهند.
مهارت سازگاری نیز همانند مهارت همکاری، اهمیت زیادی از نظر کارفرمایان و مدیران شرکتها دارد. این مهارت کارمندان را قادر میسازد تا با نوسانات بازار کار و تغییرات سازمانی به سادگی کنار بیایند. همچنین، در فعالیتهای تیمی، با همکاران ناسازگاری که مهارتهای نرم چندانی ندارد، کنار بیایند.
۷. هوش هیجانی (EQ)
مهارت هوش هیجانی به توانایی تشخیص، درک و مدیریت احساسات خود و دیگران اشاره دارد. افراد با هوش هیجانی بالا، بهخوبی میتوانند از احساسات خود برای تأثیرگذاری بر روی دیگران استفاده کنند. جالب است که هوش هیجانی ارتباط مستقیمی با میزان موفقیت ما در روابط انسانی دارد. افرادی که هوش هیجانی بالایی دارند، به راحتی میتوانند بر احساسات و عواطف دیگران تاثیر بگذارند. به عبارت دیگر، افراد با هوش هیجانی بالا، نفوذ عاطفی زیادی بر روی اطرافیان دارند. از دیگر مزیتهای هوش هیجانی میتوان موارد زیر را مثال زد:
- ابراز احساسات: توانایی ابراز احساسات به تأثیرگذارترین و کارآمدترین شیوه ممکن
- خودآگاهی بالا: خودآگاهی نسبت به نقاط ضعف و قوت
- سازگاری با تغییرات: استقبال از تغییر و تحولات زندگی
- کنترل احساسات: در کنترل گرفتن اجساساتی مانند خشم یا نفرت
- شناخت ریشههای احساسات: شناخت ریشهها و دلایل احساسات
- تشخیص احساسات سایر افراد: توانایی شناسایی احساسات مخاطب و واکنش مناسب با آن
اما خبر خوب این که هوش هیجانی قابل آموختن و تقویت شدن است. به منظور ارتقا هوش هیجانی، میتوانیم از روشهای زیر استفاده کنیم.
توجه به واکنشهای رفتاری خود با دیگران
آیا پیش از اینکه تمام جوانب اتفاق را بسنجیم، اطرافیان خود را قضاوت میکنیم؟ از این پس،نسبت به نحوه تفکر و تعامل خود با دیگران حساس باشیم. همچنین، مسائل را از زوایای مختلف ببینیم؛ برای این کار، میتوانیم خود را به جای دیگران قرار دهیم و از نگاه مخاطب دنیا را ارزیابی کنیم.
دقت به واکنشهای خود در شرایط پرتنش
در شرایط پرتنش یا استرسزا، ذهن ما با بمباران احساسات مختلف مواجه میشود. در چنین شرایطی، کنترل رفتار و واکنشها، چندان آسان نیست. برای سنجش واکنشهای خود در موقعیتهای پرتنش، میتوانیم سؤالات زیر را از خودمان بپرسیم.
- آیا هر بار که چیزی برخلاف تمایل و انتظارات ما پیش میرود، سریعا ناراحت میشویم؟
- آیا در این شرایط دیگران را سرزنش میکنیم، حتی اگر تقصیر آنها نباشد؟
- آیا در شرایط استرسزا، لحن حرف زدن یا حجم صدای ما تغییر میکند؟
به یاد داشته باشیم که حفظ آرامش خود و مدیریت شرایط پیچیده، به حلوفصل آن مسئله کمک میکند.
دقت به انگیزه رفتارهای خود
هر کدام از رفتارهای ما در زندگی روزمره، با هدف مشخصی انجام میشود. اما در برخی مواقع، ما از اهداف واکنشهای رفتاری خود باخبر نیستیم. برای مثال، ممکن است حرفی بزنیم که در نگاه اطرافیان برجسته شویم. همچنین، ممکن است وارد بحث نابجایی شویم تا تسلط خود را بر مخاطب نشان دهیم. کشف انگیزههای پشت رفتارها، ما را بهسوی احساسات خود هدایت میکند.
تمرین تواضع و خویشتنداری
وجود تواضع و فروتنی در رفتارها، بهصورت ناخودآگاه بر شیوه برخورد مخاطب تأثیر میگذارد. برای داشتن رفتار متواضعانه، نیاز داریم تا در برخی موارد خویشتنداری کنیم. برای مثال، زمانی که دوست داریم در جمع صحبت کرده و توجه افراد را بهسوی خود جلب کنیم، به سایر اعضای جمع نیز اجازه حرف زدن بدهیم. خویشتنداری به این معنا نیست که ما از دیگران خجالت بکشیم یا اعتمادبهنفس کافی نداشته باشیم. بلکه، کافیست تا همان ارزشی را که برای خود قائل هستیم، برای دیگران هم قائل باشیم. به عبارت دیگر، همانطور که ترجیح میدهیم با ما رفتار شود با دیگران برخورد کنیم. در این صورت، بهمرور میتوانیم احساسات سایر افراد را بهتر درک کنیم و حساسیت بیشتری نسبت به حال خوب دیگران داشته باشیم.
برعهده گرفتن مسئولیت کارهای خود
توانایی کنترل احساسات در افراد با هوش هیجانی بالا، هنگامی که در کنار عزتنفس قوی و اعتمادبهنفس مستحکم قرار میگیرد، به این افراد کمک میکند تا مسئولیت اشتباهات خود را به خوبی بر عهده بگیرند. برای تمرین مسئولیتپذیری، میتوانیم تلاش کنیم تا اگر اشتباهی مرتکب شدیم، حتما از مخاطب عذرخواهی کنیم.
۸. تعهد و مسئولیتپذیری
بسیاری از افراد در مواجهه با توبیخها و سرزنشهای اطرافیان، توانایی پذیرفتن مسئولیتهای خویش را ندارند. همچنین، بهطور کلی نیز بر عهده گرفتن و پذیرش مسئولیت امور، نیاز به اعتمادبهنفس و جسارت قابل توجهی دارد. بعلاوه، افراد دوست ندارند در صورت اشتباه کردن، مورد سرزنش دیگران قرار گیرند. در حالیکه مسیر پیشرفت، تنها با پذیرش مسئولیتها و خطر شکست خوردن امکانپذیر است. افرادی مسئولیتپذیری بالایی دارند، قابل اعتماد هستند و سرعت پیشرفت بسیار بیشتری در مراتب سازمانی دارند.
۹. مدیریت زمان
مدیریت زمان، بهمعنای توانایی افراد در برنامهریزی زمانی دقیق برای فعالیتها است. این مهارت، یکی از شناختهشدهترین مهارت های نرم فردی است. گفتنی است که مدیریت زمان، شامل اولویتبندی، سازماندهی وظایف و همچنین، تخصیص زمان مناسب برای انجام کارهای مختلف است. تخمین درست مقدار زمان لازم برای هر کار، مانع از استرس و اضطراب ما حین انجام امور میشود. همچنین، افرادی که زمان خود را به خوبی مدیریت میکنند، خوشقول هستند و تعهد بیشتری به ضربالاجلهای زمانی دارند. در نتیجه، افرادی که میدانند مهارت مدیریت زمان از مهارت های نرم فردی چیست، از اعتبار و جایگاه به مراتب بالاتری نزد دیگران برخوردارند.
۱۰. شکیبایی و تابآوری
یکی از مهارتهای نرم فردی که به احساس آرامش افراد، بویژه در شرایط سخت و پیچیده کمک میکند، توانایی صبر و تابآوری است. مهارت تابآوری ما را قادر میسازد تا با حفظ انگیزه خود، بر موانع موجود غلبه کرده و به هدف نهایی برسیم. افرادی که تابآوری بالاتری دارند، توانایی بیشتری در عبور از مسیرهای پرفراز و نشیب و سخت پیدا میکنند.
فراموش نکنیم که در زندگی و بهویژه محل کار، همواره موقعیتهایی پیش میآید که به دلیل فشار محیط و اطرافیان، محدودیت زمان، تغییر شرایط و سایر عوامل، تحت فشار و استرس قرار میگیریم؛ اما وظیفه ما در این موقعیتها، ایجاب میکند تا با حفظ خونسردی خود، کار درست و مناسب را انجام دهیم. به منظور ارتقا میزان تابآوری خود، میتوانیم از ترفندهای زیر استفاده کنیم.
- داشتن ذهنیت مثبت: تلاش کنیم تا بیشتر بر جنبههای مثبت شرایط متمرکز شویم.
- مراقبت از خود: به سلامت جسمی و روانی خود، اهمیت بیشتری بدهیم. برخی از مؤلفههای مراقبت از خود شامل خواب کافی، رژیم غذایی مناسب، ورزش و تمرینات ذهنآگاهی است.
- ایجاد شبکه ارتباطی با خانواده و دوستان: داشتن روابط سالم و مؤثر، همواره به ما کمک میکند در شرایط سخت، از حمایت اطرافیان بهرهمند شویم.
- پذیرش تغییرات: پذیرفتن اتفاقهایی که خارج از کنترل ما است، به ما کمک میکند تا بهجای تجربه احساس غم، خشم یا حسرت، بهدنبال راهحل باشیم یا بهشیوههای مختلف، با موقعیت موجود سازگاری پیدا کنیم.
- تمرین مهارت حل مسئله: افرادی که از مهارت تابآوری بهنسبت خوبی برخوردارند، ذهن خود را از استرسها یا احساسات نامطلوب دور میکنند و در نتیجه، قادر به ارائه بهترین راه حل برای رفع مشکلات هستند.
۱۱. اخلاق فردی
شاید در نگاه اول ارتباطی میان اخلاق فردی و مهارتهای نرم افراد وجود نداشته باشد. اما اعمال و رفتار هر فرد، ریشه در باورها، طرز فکر و ارزشهای او دارد. اخلاق فردی متاثر از عوامل متعددی از جمله باورهای مذهبی، دیگاههای فلسفی، تربیت، فرهنگ و تجربیات شخصی افراد است. بنابراین پایبندی افراد به ساختار اخلاقی ویژهای که دارند، نقش قابل توجهی در شکلگیری شخصیت افراد ایفا میکند.
اما نکته جالب اینجاست که اخلاق فردی ممکن است در هر فرد متمایز و متفاوت باشد. در نتیجه، مسئلهای که از نظر یک فرد پسندیده و قابل قبول به نظر میرسد، از نظر دیگری کاملا ناپسند و غیراخلاقی است. همین امر موجب دوراهیهای اخلاقی در روابط سازمانی و تعهدات بینفردی میشود. داشتن اخلاق فردی مشخص و تغییرناپذیر، به ما کمک میکند تا اعتماد اطرافیان را بهمرور زمان جلب کنیم.
۱۲. همدلی
مهارت همدلی، به توانایی درک و تجربه دیگران اشاره دارد. به بیانی دیگر، فردی که از مهارت همدلی برخوردار است، به راحتی میتواند خود را به جای دیگری گذاشته و جهان را از نگاه او مشاهده کند. اگر به دنبال احترام، اعتبار و ارتباط موثر با اطرافیان خود هستیم، نیاز داریم تا مهارت همدلی خود را تقویت کنیم. به منظور ارتقا این مهارت، میتوانیم از روشهایی که در ادامه مطرح میشود بهره ببریم.
- تمرین گوش دادن فعال: سعی کنیم تا با کمک تکنیکهای زبان بدن، استفاده از عبارات تأییدی و ارتباط چشمی مؤثر،همراهی خود را به مخاطب نشان دهیم.
- گذاشتن خویش بهجای مخاطب: سعی کنیم تا خود را در جایگاه طرف مقابل بگذاریم و با احساسات و آسیبپذیریهای او، اتفاقی که تعریف میکند را درک کنیم.
- اجتناب از نصیحت: بههیچ عنوان راهکار ارائه ندهیم و شروع به نصیحت کردن طرف مقابل نکنیم. با این کار، مخاطب را از احساس درک شدن محروم میکنیم. بهجای آن، تنها پذیرای صحبتهای مخاطب باشیم.
۱۳. آراستگی ظاهری
ظاهر افراد، حقایق بسیار زیادی را برای اطرافیان روشن میکند. برخی از این حقایق شامل شیوه تفکر، نوع فرهنگ، تیپ شخصیتی یا حتی میزان عزتنفس، نظم، مسئولیت و خودکنترلی میشود. همچنین، رشد و توسعه افراد از جایی شروع میشود که نظم و آراستگی را در خودشان درونی میکنند. افرادی که دارای نظم ذهنی ساختاریافتهای هستند، خود را ملزم به انجام وظایف خود میکنند. در نتیجه، حتی در سختترین شرایط و در مواجهه با بیشترین وسوسهها نیز میتوانند مقاومت کنند.
با توجه به آنچه که گفته شد، ما میتوانیم با آراستگی ظاهری و رعایت نظم و بهداشت، تأثیر بسیار مطلوبی بر روی همکاران و کارفرمای خود داشته باشیم. در ادامه، برخی از نکات مربوط به آراستگی ظاهری را مطرح میکنیم.
- پوشیدن لباس روشن در زندگی روزمره: رنگ روشن باعث ایجاد احساس شادی و حال خوب در همکاران و اطرافیان میشود. در نتیجه، بهتر است که برای خرید لباس، رنگهای روشن را در اولویت قرار دهیم.
- پوشیدن لباس تیرهتر در جلسات مذاکره: رنگهای تیرهتر با تأثیرگذاری بالاتر و نفوذ اجتماعی همراه هستند. در نتیجه، برای جلسات مذاکره یا در جایگاههای مدیریتی میتوانیم از لباسهای تیرهتر استفاده کنیم. اما توجه داشته باشیم که استفاده بلندمدت از این لباسها، میتواند با احساس ناخوشایند و کاهش انگیزه همراه شود.
- استفاده از عطر: شاید با استشمام رایحه عطر یکی از همکاران، احساس استرس کرده باشیم. بسیاری از خاطرات افراد، با بویی که در آن لجظه استشمام میکند همراه میشود. استفاده از رایحههای متبوع با احساس شادی همراه میشود. در نتیجه با استفاده از عطر، میتوانیم حال خوب را به اطرافیان هدیه بدهیم و نفوذ خود را افزایش دهیم. همچنین، اگر از عطر خاصی استفاده کنیم، آن عطر در ذهن همکاران و دوستان با حضور شما تداعی میشود.
- جلوگیری از بوی عرق: یکی از بزرگترین نارضایتیهای افراد در محیط کاری، بوی عرق همکاران است. این عامل میتواند دید همکاران نسبت به ما را بهطور کامل تغییر دهد. در نتیجه، نسبت به پوشیدن لباسهای پوشیده شده، بهویژه در فصل تابستان، حساس باشیم. همچنین، استفاده از مام یا استحمام روزانه راهکارهای بسیار مؤثری هستند.
- لباس تمیز و اتوکشیده: چروک بودن وجود لکههای کثیفی بر روی لباس، در بلندمدت نشاندهنده عدم وجود نظم ذهنی و عدم مسئولیتپذیری در زندگی فردی است.
اگر بدانیم نقش بسیار زیاد آراستگی ظاهری در مهارت های نرم فردی چیست، بهراحتی از آن نمیگذریم.
۱۴. خودارزیابی و خودشناسی
مهارت خودارزیابی یا خودشناسی، سطوح ابتداییتری از خودآگاهی را برای افراد ایجاد میکند. این توانمندی به ما کمک میکند تا نقاط ضعف و قوت، استعدادها، ارزشها و روحیات خود را به خوبی درک کرده و نسبت به مهارتهای نرم خود اطلاع کامل پیدا کنیم. در این راستا، میتوانیم از آزمونهای مهارت نرم نیز استفاده کنیم. همچنین، میتوانیم از کارفرما، همکاران و دوستان در مورد خود سوال کنیم و از آنها نیز بازخورد بگیریم.
جدول جمعبندی مهارتهای نرم فردی چیست؟
حال که بهطور کامل میدانیم مهارت های نرم فردی چیست، میتوانیم هر کدام از آنها را در یک نگاه مشاهده کنیم.
انواع مهارتهای نرم فردی |
||
۱. خودآگاهی | ۲. هدف گذاری | ۳. مهارت تمرکز بالا |
۴. حفظ انگیزه و اشتیاق | ۵. همکاری و کار تیمی | ۶. سازگاری و انعطافپذیری بالا |
۷.هوش هیجانی | ۸. تعهد و مسئولیتپذیری | ۹. مدیریت زمان |
۱۰. شکیبایی و تابآوری | ۱۱. اخلاق فردی | ۱۲. همدلی |
۱۳. آراستگی ظاهری | ۱۴. خودارزیابی و خودشناسی |
|
جمعبندی
رشد و پرورش مهارتهای نرم فردی نقش مهمی در پیشرفت و ارتقا کیفیت زندگی ما ایفا میکند. شاید بد نباشد تا همیشه این جمله از دریموند گرین، بسکتبالیست معروف آمریکایی را به خاطر بسپاریم که میگوید: «اگر پیشرفت نمیکنید، پس در حال پسرفت هستید». بنابراین، اگر شما هم جزو کسانی هستید که دغدغه رشد و پیشرفت خود را دارید، با ثبت نام در کارگاههای چیرگی میتوانید از کاملترین و جامعترین آموزشهای حوزه مهارتهای نرم بهرهمند شوید. شما عزیزان میتوانید از طریق لینک ثبت نام از جزئیات کارگاههای چیرگی آگاهی پیدا کنید.
منابع
در ادامه، منابع مطلب فعلی از مجله چیرگی را مشاهده میکنیم.
دیدگاهتان را بنویسید